ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η κολεκτομή είναι μια χειρουργική επέμβαση με στόχο την θεραπεία πολλών παθήσεων του παχέος εντέρου, όπως οι φλεγμονώδεις παθήσεις, η εκκολπωματίτιδα, τα συρίγγια, νεοπλάσματα και άλλες. Εσείς, με την βοήθεια του ιατρού σας, έχετε συμφωνήσει πως η κολεκτομή αποτελεί το επόμενο βήμα της θεραπείας σας. Αυτό το κείμενο έχει στόχο να σας ενημερώσει για την επικείμενη επέμβαση. Επίσης θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε πως να προετοιμαστείτε για την επέμβαση, τι να περιμένετε κατά την διάρκεια της νοσηλείας σας και πως να φροντίσετε τον εαυτό σας όταν επιστρέψετε σπίτι.
Το παχύ έντερο (κόλον)
Η πέψη της τροφής ξεκινά από το στόμα και σταματά στον πρωκτό. Το παχύ έντερο είναι το τελευταίο τμήμα του πεπτικού συστήματος και ο κύριος ρόλος του είναι η απορρόφηση νερού και μεταλλικών στοιχείων από τα κόπρανα. Το μήκος του είναι περίπου 1,5 μέτρο και διαιρείται σε 5 τμήματα: το ανιόν, το εγκάρσιο, το κατιόν, το σιγμοειδές και το ορθό. Ο χειρουργός μπορεί να αφαιρέσει οποιοδήποτε τμήμα και να αναστομώσει (ενώσει) το παχύ έντερο που είναι φυσιολογικό.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΛΕΚΤΟΜΗ;
Η κολεκτομή αποτελεί χειρουργική επέμβαση κατά την οποία αφαιρείται τμήμα του παχέος εντέρου και συνήθως διενεργείται με μια τομή στο κέντρο της κοιλιάς. Ο χειρουργός αφαιρεί το τμήμα που έχει πρόβλημα και επανενώνει το φυσιολογικό κόλον. Ελέγχονται τα υπόλοιπα ορατά όργανα, ενώ σε μερικές περιπτώσεις αφαιρούνται και λεμφαδένες από την περιοχή. Η διάρκεια της κολεκτομής είναι από 1 έως 3 ώρες και ο ασθενής νοσηλεύεται για περίπου 5 ημέρες (κατά μέσο όρο). Οι χρόνοι χειρουργείου και νοσηλείας δεν είναι σε καμία περίπτωση δεσμευτικοί, εξαρτώνται κάθε φορά από τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς.
ΕΧΕΙ ΣΧΕΣΗ Η ΚΟΛΕΚΤΟΜΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΛΟΣΤΟΜΙΑ;
Η κολοστομία αποτελεί επέμβαση κατά την οποία το παχύ έντερο συνδέεται με την επιφάνεια της κοιλιάς και συνήθως γίνεται υπό επείγουσες καταστάσεις (είναι γνωστή και ως «παρά φύσιν έδρα»). Συνήθως ο χειρουργός γνωρίζει εάν θα χρειαστείτε κολοστομία πριν την επέμβαση και θα συζητήσει μαζί σας όλες τις αναγκαίες λεπτομέρειες. Σαν γενικός κανόνας και όπου αυτό είναι δυνατό, η κολοστομία αποφεύγεται από τους χειρουργούς, αλλά υπάρχουν περιπτώσεις όπου είναι απαραίτητη.
ΠΙΘΑΝΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Όπως με κάθε ιατρική πράξη έτσι και με την κολεκτομήμπορούν να προκύψουν επιπλοκές. Το ποσοστό τους είναι πολύ μικρό αλλά υπαρκτό. Οι επιπλοκές αυτές αφορούν όλους τους τύπους επεμβάσεως. Οι ιατροί λαμβάνουν όλα τα επιστημονικ.ως εφικτά μέτρα για την αποφυγή ανάπτυξης επιπλοκής , η εκμηδένιση όμως του ποσοστού είναι επιστημονικά και ιατρικά αδύνατη. H αντιμετώπιση της οποιασδήποτε επιπλοκής εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και ποικίλλει από συντηρητική αντιμετώπιση έως και επανεπέμβαση. Πιθανές επιπλοκές είναι :
Ανεπιθύμητες αντιδράσεις από την αναισθησία
Λοίμωξη (Πνευμονία , ουρολοίμωξη, επιμόλυνση τραύματος, ενδοκοιλιακή φλεγμονή ή απόστημα)
Αιμορραγία, με πιθανότητα ανάγκης για μετάγγιση
Βλάβη ενδοκοιλιακών οργάνων
Θρόμβωση αγγείων των κάτω άκρων ή των πνευμόνων.
ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΣΗ
Προετοιμασία για το χειρουργείο
Ένα πολύ σημαντικό βήμα στην προετοιμασία είναι να αδειάσει το παχύ σας έντερο πριν την επέμβαση (ονομάζεται «προετοιμασία εντέρου»). Θα σας δοθεί να πιείτε ένα διάλυμα που θα αδειάσει το έντερο σας. Αυτή η προετοιμασία είναι σημαντική γιατί βοηθά το έντερο να επουλωθεί μετά την επέμβαση και επιπρόσθετα αποτρέπει την λοίμωξη. Επίσης, ο χειρουργός ίσως σας χορηγήσει αντιβίωση πριν την επέμβαση.Την ημέρα πριν την επέμβαση, ίσως σας επιτραπεί να φάτε ελαφρύ πρωϊνό και γεύμα, και έπειτα να πίνετε νερό έως τα μεσάνυχτα πριν το χειρουργείο. Είναι πολύ σημαντικό να μην φάτε ή να πιείτε τίποτα μετά τα μεσάνυχτα. Αν λαμβάνετε κάποια φαρμακευτική αγωγή σε τακτική βάση, ρωτήστε τον χειρουργό αν θα πρέπει να πάρετε τα φάρμακα σας το πρωΐ πριν το χειρουργείο.
Φάρμακα
Ενημερώστε το χειρουργό σας εάν λαμβάνεται συστηματικά φάρμακα όπως: παυσίπονα (π.χ. voltaren, brufen, brexin, ασπιρίνη κ.α.), κορτιζόνη, φάρμακα που επηρεάζουν την πήξη του αίματος (salospir, plavix, sintrom, iscover κα), φάρμακα για αρθρίτιδα. Όλα αυτά τα φάρμακα έχουν αντιπηκτική δράση και ίσως προκαλέσουν μεγαλύτερη αιμορραγία κατά την διάρκεια της επέμβασης. Αν πριν την επέμβαση χρειάζεστε κάποια αγωγή για τον πόνο, ρωτήστε τον χειρουργό σας.
Κάπνισμα
Είναι γνωστό πως το κάπνισμα καθυστερεί την επούλωση και αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης μετεγχειρητικών επιπλοκών. Αν έχετε σκεφτεί να κόψετε το κάπνισμα, η περίοδος πριν την επέμβαση είναι μια καλή ευκαιρία. Το να κόψετε το κάπνισμα είναι μια από τις καλύτερες ενέργειες για να βελτιώσετε την υγεία σας. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να κόψετε το κάπνισμα, π.χ. κάποια βοηθήματα όπως τα αυτοκόλλητα νικοτίνης. Για περισσότερες πληροφορίες, ρωτήστε τον ιατρό σας.
Ασθένεια
Ειδοποιήστε τον χειρουργό αν αναπτύξετε κάποιο πρόβλημα υγείας τις τελευταίες 10 ημέρες πριν την επέμβαση (π.χ. κρύωμα, συνάχι, επιχείλιο έρπητα, δερματικό εξάνθημα). Ενίοτε κάποιο πρόβλημα υγείας μπορεί να είναι σοβαρό όταν συνδυαστεί με το στρες της επέμβασης
ΟΤΑΝ ΕΡΘΕΤΕ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ
Δραστηριότητες: Θα σας ζητηθεί να σηκωθείτε και να περπατήσετε σχεδόν αμέσως μετά την επέμβαση (εάν το επιτρέπει η κατάσταση σας). Το περπάτημα έχει αποδειχθεί πως μειώνει τον χρόνο ανάρρωσης, προστατεύει από την ανάπτυξη θρόμβων στα κάτω άκρα και βελτιώνει την αναπνευστική λειτουργία. Επίσης βοηθά στην επαναλειτουργία του εντέρου μετά την αναισθησία και στην αποβολή αερίων, κάτι που προκαλεί ανακούφιση σε πολλούς ασθενείς μετά την επέμβαση. Το ζητούμενο είναι να περπατάτε 4 φορές την ημέρα, όσο νωρίτερα μπορείτε. Δίαιτα: Μετά την επέμβαση σας, θα σας χορηγούνται ενδοφλέβια υγρά. Ανάλογα με το είδος του χειρουργείου σε 2-3 ημέρες ίσως σας επιτραπεί να πιείτε νερό, αρκεί να το ανεχτείτε καλά. Η διατροφή αποκαθίσταται σταδιακά με προσθήκη και νέων τροφών κάθε μέρα ανάλογα με την ανεκτικότητα του ασθενούς.
Ιατρικοί χειρισμοί
Όλα τα παρακάτω είναι πράξεις που μπορεί να χρειαστεί να γίνουν ανάλογα με τον τύπο του χειρουργείου και τον κάθε άρρωστο. Σε κάθε περίπτωση λαμβάνονται όλα τα μέτρα για την ελάχιστη ταλαιπωρία του ασθενούς.
Ουροκαθετήρας: Ένας μικρός και εύκαμπτος σωλήνας θα τοποθετηθεί στην ουροδόχο κύστη σας, μέσω της ουρήθρας, για να παροχετεύει τα ούρα σας. Ο καθετήρας αφαιρείται το συντομότερο μετά την επέμβαση (συνήθως 2η ή 3η ημέρα ανάλογα με την κατάσταση του ασθενούς) και έως τότε θα μπορείτε να ουρείτε φυσιολογικά.
Ρινογαστρικός καθετήρας : Ένας λεπτός πλαστικός και εύκαμπτος σωλήνας ο οποίος τοποθετείται από την μύτη και βοηθά στην ανακούφιση του ασθενούς από τον μετεωρισμό (φούσκωμα) που ενίοτε νιώθουν οι ασθενείς μετά από επέμβαση στο έντερο.
Μέτρα για την άνεση του ασθενή: Είναι σημαντικό να νιώθετε άνετα και να μην πονάτε μετά την επέμβαση. Ο έλεγχος του πόνου βοηθά τους ασθενείς να αναρρώνουν ταχύτερα.
Επισκληρίδιος αναλγησία: Αν χρησιμοποιηθεί αυτή η μέθοδος, ο ιατρός θα τοποθετήσει ένα πλαστικό σωληνάκι στην ράχη σας, ενώ είσαστε στο χώρο του χειρουργείου. Το αναισθητικό χορηγείται με την βοήθεια ειδικής ιατρικής αντλίας μέσω αυτού του μικρού σωλήνα στα νεύρα της σπονδυλικής σας στήλης.
Ενδοφλέβιος αναλγησία: Χορήγηση αναλγητικών φαρμάκων μέσω ενδοφλέβιου καθετήρα.
Αναλγησία από το στόμα: Αφού σας επιτραπεί να τρώτε και να πίνετε για τουλάχιστον 8 ώρες, χρησιμοποιείται η αναλγησία από το στόμα (χάπια). Για εκείνους που δεν μπορούν να καταπιούν χάπια εύκολα, υπάρχουν και άλλες μορφές, όπως το σιρόπι.
Ο στόχος της αναλγησίας είναι να νιώθετε άνετα. Αν νιώθετε πως ο πόνος δεν ελέγχεται επαρκώς, ενημερώστε το νοσηλευτικό προσωπικό ώστε να γίνουν οι απαραίτητες ρυθμίσεις στην αγωγή σας.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Οδηγίες για το σπίτι:
Δραστηριότητες:
Αποφύγετε να σηκώσετε βαριά αντικείμενα για περίπου 6 εβδομάδες
Μπορείτε να χρησιμοποιείτε τις σκάλες ή να κάνετε μικρούς περιπάτους
Σταδιακά αυξήστε την απόσταση που βαδίζετε αλλά να σταματάτε πριν φτάσετε το μέγιστο των δυνατοτήτων σας. Αν την επόμενη ημέρα νιώθετε καλά, αυξήστε λίγο ακόμα την απόσταση.
Φροντίδα του τραύματος:
Η τομή έχει συρραφεί με ράμματα εσωτερικά και εξωτερικά. Τα εξωτερικά ράμματα πρέπει να αφαιρεθούν, κάτι το οποίο μπορεί να συμβεί πριν την έξοδο σας από το νοσοκομείο, και αντικαθίστανται με ειδικά αυτοκόλλητα.
Κρατήστε το τραύμα σας στεγνό για 2 ημέρες μετά την αφαίρεση των ραμμάτων. Αυτές τις 2 ημέρες, μπορείτε να πλένετε ελαφρά (χωρίς να τρίβετε) με ένα πανάκι το τραύμα.
Μετά από 2 ημέρες, μπορείτε να κάνετε ντους. Μπορείτε να βρέξετε τα ειδικά αυτοκόλλητα αλλά μην τα μουλιάσετε, τρίψετε ή αφήσετε το ντους να τα ξεκολλήσει. Μετά από λίγες ημέρες, τα αυτοκόλλητα θα πέσουν μόνα τους.
Μην κάνετε μπάνιο μέσα στην μπανιέρα έως ότου το τραύμα έχει πλήρως επουλωθεί.
Δίαιτα:
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε πως μετά από μια κολεκτομή, οι άνθρωποι αντιδρούν διαφορετικά ακόμα και στο ίδιο είδος φαγητού. Να είστε υπομονετικοί και να αλλάζετε την δίαιτα σας σταδιακά. Μερικά φαγητά ίσως σας προκαλέσουν δυσάρεστη αίσθηση, όπως αέρια, διάρροια ή δυσκοιλιότητα. Προσθέτοντας ένα-ένα φαγητό στην δίαιτα σας, θα καταλάβετε ποια φαγητά σας κάνουν να αισθάνεστε άσχημα (και εάν υπάρχουν τέτοια). Είναι σημαντικό να τρώτε τα γεύματα σας σε καθορισμένες ώρες, 3 ή περισσότερες φορές την ημέρα. Μικρότερα γεύματα δημιουργούν λιγότερα αέρια.
Ελαφρά δίαιτα: Μετά την επέμβαση, οχειρουργός ίσως σας προτείνει ελαφρά δίαιτα, η οποία είναι ιδανική όταν ο οργανισμός σας αντέχει κάτι παραπάνω από υγρά αλλά ακόμα δεν είναι σε θέση να πέπτει κανονική τροφή. Μετά από την χειρουργική επέμβαση, η ελαφρά μαλακή τροφή είναι ευκολότερη στην πέψη.
Μερικά παραδείγματα τροφίμων της ελαφράς δίαιτας είναι:
Ροφήματα (Χαμομήλι , ΟΧΙ ΤΣΑΙ ή ΚΑΦΕΣ)
Μαγειρευμένα ή κονσερβοποιημένα φρούτα, ΟΧΙ ΦΡΕΣΚΑ ΦΡΟΥΤΑ ΜΕ ΦΛΟΥΔΑ
Φρέσκια μπανάνα ή αβοκάντο
Ελαφρά μαγειρευμένα ή κονσερβοποιημένα λαχανικά
Μαλακό κρέας ή ψάρι
Αυγά
Γάλα χαμηλό σε λιπαρά
Τυρί χωρίς έντονη γεύση
Πατάτες (πουρές, βραστές, ψητές)
Λευκό ψωμί
Ζυμαρικά
Γιαούρτι, ζελέ
Μερικά τρόφιμα που πρέπει να αποφύγετε είναι τα σκληρά στην μάσηση ή την κατάποση, όπως τα ωμά φρούτα και λαχανικά, και τα σκληρά ή ξερά κρέατα. Καλό είναι να αποφεύγονται τροφές πλούσιες σε ίνες (όπως τα δημητριακά και το ψωμί ολικής αλέσεως), ττα λιπαρά, τηγανητά και καυτερά φαγητά.
Πως να προσθέσετε φυτικές ίνες
Οι ίνες αποτελούν το μέρος των δημητριακών, των λαχανικών και των φρούτων, που ο οργανισμός μας δεν μπορεί να πέψει. Προσθέστε αυτές τις τροφές στην δίαιτα σας σταδιακά (ΑΦΟΥ ΣΑΣ ΤΟ ΕΠΙΤΡΕΨΕΙ Ο ΓΙΑΤΡΟΣ ΣΑΣ). Προτείνουμε να προσθέτετε μια μόνο μερίδα τέτοιου τροφίμου την ημέρα, κάθε ημέρα.
Ο στόχος σας είναι να φτάσετε τις 5 μερίδες ημερησίως ή τα 20-35 γραμμάρια.
Ίσως θα θέλατε να ξεκινήσετε με μισό φλυτζάνι δημητριακά. Αν δεν σας δημιουργήσει πρόβλημα, προσθέστε ένα κομμάτι φρούτο ή μισό φλυτζάνι σαλάτας. Θυμηθείτε, ίσως αντιδράσετε διαφορετικά στα διάφορα είδη τροφών, οπότε αν δεν αντέχετε ένα είδος, αλλάξτε το με κάποιο άλλο.
Πίνετε 8 έως 10 ποτήρια νερό την ημέρα. Αν προσθέσετε ίνες στην δίαιτα σας χωρίς να προσθέσετε νερό, ίσως σας προκαλέσει δυσκοιλιότητα.
Τί να κάνετε αν εμφανιστούν κάποια συνήθη διαιτητικά προβλήματα
Διάρροια
Τρόφιμα που μπορούν να προκαλέσουν διάρροια
Μαγειρεμένα φασόλια
Μπύρα
Μπρόκολα
Σοκολάτα
Ξερά φασόλια
Μεγάλες ποσότητες καφέ
Φαγητό με πολλά μπαχαρικά
Καυτά ροφήματα ή σούπα
Χυμός δαμάσκηνου
Σπανάκι
Μεγάλα γεύματα
Τρόφιμα που μπορούν να βοηθήσουν στην διάρροια
Χυμός μήλου
Μπανάνα
Ρυζόγαλο
Φυστικοβούτυρο
Ρύζι
Ελαφρύ τσάι
Δυσκοιλιότητα
Αυξήστε τα υγρά που λαμβάνετε, κυρίως το νερό
Αυξήστε την άσκηση, ίσως λίγο περισσότερο περπάτημα
Καταναλώστε περισσότερες ίνες (προσθέστε τις αργά, μια την φορά)
Δημητριακά
Φρέσκα φρούτα
Λαχανικά
Ψωμί ολικής αλέσεως
Αέρια
Η παραγωγή αερίων είναι φυσιολογικό κομμάτι της λειτουργίας του γαστρεντερικού συστήματος, αλλά τα πολλά αέρια μπορούν να προκαλέσουν δυσφορία. Μελέτες έχουν δείξει πως η δίαιτα παίζει ρόλο στην παραγωγή αερίων. Τα παρακάτω φαγητά ίσως δημιουργούν περισσότερα αέρια:
Μήλα
Μπανάνα
Βερίκοκα
Φασόλια
Ψωμί
Λάχανο
Καρότα
Σέλινο
Κιτροειδή
Μελιτζάνα
Μαρούλι
Γάλα και τα υποπροϊόντα του
Κρεμμύδι
Πατάτα
Τα λίπη επίσης ίσως αυξήσουν την πίεση και τον μετεωρισμό. Προσπαθήστε να μειώσετε το λίπος στην διατροφή σας.
Οδήγηση
Μην οδηγήσετε για 4 εβδομάδες μετά την επέμβαση ή ρωτήστε τον χειρουργό σας για περισσότερες οδηγίες.
Φάρμακα
Αν χρειάζεται, ο χειρουργός θα σας δώσει συνταγή για να παίρνετε παυσίπονα στο σπίτι. Τις πρώτες 3 ή 4 ημέρες προσπαθήστε να παίρνετε τα παυσίπονα αυτά στις προκαθορισμένες ώρες. Τις επόμενες ημέρες παίρνετε παυσίπονα μόνο όταν πονάτε. Να γνωρίζετε πως τα παυσίπονα αρχίζουν να δρούν περίπου 30 λεπτά μετά την λήψη τους.
Συνεχίστε να παίρνετε τα υπόλοιπα φάρμακα σας όπως πάντα, εκτός κι αν σας έχει δωθεί άλλη οδηγία.
Το παρόν έντυπο δεν έχει σκοπό να αντικαταστήσει την συζήτηση με τον χειρουργό σας όσον αφορά την ανάγκη και τον τύπο χειρουργείου που απαιτείται για την περίπτωσή σας . Εάν έχετε οποιαδήποτε ερώτηση σε σχέση με το χειρουργείο σας ή την μετεγχειρητική πορεία και παρακολούθηση, παρακαλείσθε να απευθυνθείτε στον υπεύθυνο χειρουργό προς αποσαφήνιση οιασδήποτε απορίας.
Comments